روزگاری نزدیک به یکصد هزار یوز در دشتهای ایران بزرگ از جیحون تا دجله وجود داشت .
شکار یوز یکی از سرگرمیهای شاهان و بزرگان بوده است . در قابوسنامه راجع به آداب شکار یوز توضیحات مفصلی داده شده است .
ایران به دلیل تنوع آب و هوایی محل زندگی چهار گربه سان بزرگ بوده است .
شیر - ببر- پلنگ و یوز پلنگ.
دو تای اول منقرض شده اند و از آخری هم طبق تخمینها کمتر از چهل قلاده باقی مانده است .
در هندوستان برای حفظ و حراست از ببرها از شیوه جالبی استفاده شده است . محیط بانان را از مردمی که در روستاهای داخل پارکهای وحش هستند انتخاب میکنند و آنها را در زمینه اکوتوریسم آموزش داده اند . درآمد حاصل از اکوتوریسم برای آنها چندین برابر درآمد حاصل از شکار ببرهاست .
در پارک ملی کنیا هم بوشمنها را بجای شکار و گله داری ، راضی به همین کار کرده اند .
اکنون همان بوشمنها تبدیل به بزرگترین حامیان شیرها وفیلها شده اند.
در ایران بجای دادن مجوز شکار جهت ایجاد درآمد باید اکوتوریسم جدی گرفته شود. حتی میتوان در مسیر مسیلها و سیلابها سدهایی کم ارتفاع (حداکثر به ارتفاع یک متر)با هزینه اندک احداث کرد تا آب حاصل از سیلابها در محل بماند . هم سفره های زیرزمینی را تغذیه میکند و هم دشتهای اطراف را بارور و خوراک لازم برای حیواناتی که شکار اصلی یوز هستند فراهم میشود.
میتوان برای ازدیاد نسل به روش تکثیر مصنوعی متوسل شد .
همان کاری که با گوزن زرد ایرانی در اوایل دهه 1340 خورشیدی انجام شد .
گر چه به دلیل عدم وجود متولی مناسب برای حفظ حیات وحش ، گوزنهای زرد هنوز در طبیعت در منطقه دز و کرخه رها سازی نشده اند .
به امید روزی که محیط زیست و حیات وحش جدی گرفته شود .
Https://telegram.me/andishehroshanma